Władysław Ogrodziński
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie | |
Okres |
od 1970 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
|
Władysław Ogrodziński, pseud. Stefan Sulima (ur. 2 czerwca 1918 w miejscowości Dolina koło Stanisławowa, zm. 6 lutego 2012 w Olsztynie[1]) – polski prozaik, eseista, reportażysta, pracownik naukowy, działacz kulturalny i społeczny, w latach 1970–1983 dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Były więzień KL-Auschwitz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiował też na Wydziale Prawa. W latach 1940–1945 pracował jako robotnik w Zakładach „Solvay” (Kraków). W 1943 był więźniem KL Auschwitz-Birkenau. W latach 1945–1952 był pracownikiem naukowym Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk. Debiutował jako eseista i reportażysta w 1946 na łamach tygodnika „Odra” (Katowice) pod pseudonimem Stefan Sulima. Od 1956 przebywał w Olsztynie. W latach 1957–1960 był kierownikiem Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej. W latach 1960–1962 był dyrektorem programowym SSK „Pojezierze”, zaś w latach 1965–1967 dyrektorem Biura Stowarzyszenia „Pojezierze”. W latach 1970–1983 pełnił funkcję sekretarza generalnego Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego oraz redaktora naczelnego „Rocznika Olsztyńskiego”. W latach 1970–1983 był dyrektorem Muzeum Warmii i Mazur. Od 1984 na emeryturze. W latach 1958–1983 członek, a w latach 1982–1983 przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Olsztynie. W latach 1983–1898 był przewodniczącym Rady Wojewódzkiej PRON w Olsztynie. Członek Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej PRON w latach 1982–1983[2]. Członek Rady Krajowej PRON oraz Komitetu Wykonawczego Rady Krajowej w latach 1983–1989[3]. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.
W czerwcu 1981 otrzymał tytuł członka honorowego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego synem jest Wojciech Ogrodziński, dziennikarz Radia Olsztyn[4], którego córką jest reżyserka teatralna Marta Ogrodzińska-Miłoszewska, żona pisarza Zygmunta Miłoszewskiego[5].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 1948 – nagroda „Odry ”za cykl reportaży Ziemia odnalezionych przeznaczeń
- 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
Odznaczenia[6]
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Frontu Jedności Narodu”
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)[7]
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Bursztynowym szlakiem. Warmia i Mazury w prozie i poezji (oprac., Wydawnictwo Pojezierze (1963, 415 ss.)
- Lidzbark Warmiński
- Ignacy Pietraszewski, uczony "Warmijczyk" z Biskupca
- W cieniu samotnych wież
- Krajobraz z tarniną
- Proporzec z białym barankiem
- Po święcie Rozesłania (Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn 1986)
- Nad jeziorem
- Siłę słuszności mamy
- Przypomniane piórem
- Ulica zwana Bystrą
- Za gwiazdą betlejemską
- Ziemia odnalezionych przeznaczeń
- Gietrzwałd. Zapomniane sanktuarium na Ziemiach Odzyskanych
- Miecze jak pochodnie. Grunwald w publicystyce i literaturze
- Szkice warmińskie
- Pieśni ludu znad górnej Drwęcy w parafiach Ostródzkiej i Kraplewskiej... – opracowanie cz. 1 i 2
- Tropem odnalezionych przeznaczeń
- Piękna Nieznajoma
- Ta chwila olśnienia
- Pochwała Lidzbarka
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ eb: Zmarł Władysław Ogrodziński. Rzeczpospolita. [dostęp 2012-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-06)].
- ↑ Dziennik Polski, r. XXXVIII, nr 223 (11807), Kraków 20 grudnia 1982 roku, s.2.
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
- ↑ Wojciech Ogrodziński – redaktor reżimowy (cz. 2) [online], Opinie Olsztyn, 10 maja 2020 [dostęp 2021-09-22] (pol.).
- ↑ Po co reżyserce doktorat – rozmowa z Martą Ogrodzińską-Miłoszewską [online], Przegląd, 30 września 2012 [dostęp 2021-09-22] (pol.).
- ↑ * Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 933
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-07-25].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
- Członkowie honorowi Towarzystwa Tatrzańskiego, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, wydanie II, Warszawa [2007], s. 133 (z fotografią)
- Władysław Ogrodziński. Leksykon Kultury Warmii i Mazur. [dostęp 2012-01-12].
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego
- Członkowie Rady Krajowej PRON
- Członkowie Tymczasowej Rady Krajowej PRON
- Członkowie Związku Literatów Polskich (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
- Honorowi członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Ludzie urodzeni w Dolinie
- Ludzie związani z Ośrodkiem Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Warmii i Mazur”
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Frontu Jedności Narodu”
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki”
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pisarze związani z Olsztynem
- Polscy historycy
- Polscy reportażyści
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy
- Polscy eseiści
- Przewodniczący Wojewódzkich Komitetów Frontu Jedności Narodu
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1918
- Zmarli w 2012
- Dyrektorzy muzeów w Polsce